იაპონური დიეტა ეფუძნება ტრადიციულ იაპონურ სამზარეულოს, ცნობილი როგორც “ვაშოკუ”, რომელიც შედგება მარტივი, ახალი და სეზონური საკვებისგან.
კვების ეს ტიპი მდიდარია ნუტრიენტებით და მრავალი დადებითი თვისება აქვს, მათ შორის წონის კონტროლი, საჭმლის მონელების გაუმჯობესება და სხვა.
რა არის იაპონური დიეტა
ტრადიციული იაპონური დიეტა არის კულინარიული ფილოსოფია, რომელიც ეყრდნობა სიმარტივეს, სეზონურობასა და ბალანსს. ის ფოკუსირებულია მინიმალურად დამუშავებულ, სეზონურ ინგრედიენტებზე, რომლებიც წარმოდგენილია სხვადასხვა კერძში.
ამ დიეტის საფუძველია ორთქლზე მოხარშული ბრინჯი, ლაფშა, თევზი, ფერმენტირებული სოია და ზღვის მცენარეები. ეს შეიძლება იყოს როგორც მოხარშული, ასევე, ჩამწნილებული ხილი და ბოსტნეული.
ისეთი საკვები პროდუქტები, როგორიცაა კვერცხი, რძის პროდუქტები და ხორცი, თითქმის მთლიანად ამოღებულია კვების რაციონიდან. ამ დიეტას მსგავსება ახასიათებს ოკინავას დიეტასთან, მაგრამ შეიცავს ბრინჯისა და თევზის უფრო მეტ დოზას.
ასევე, ეს დიეტა ძალიან განსხვავდება თანამედროვე იაპონური სამზარეულოსგან, რომელზეც მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა დასავლურმა და ჩინურმა კულინარიულმა ტრადიციებმა.
იაპონური დიეტის დადებითი მხარეები
იაპონური დიეტა ერთ-ერთი ყველაზე ჯანსაღია ცნობილ დიეტებს შორის და მას მრავალი დადებითი გავლენა აქვს ადამიანის ჯანმრთელობაზე.
მდიდარია მკვებავი ნივთიერებებით
ეს ტრადიციული იაპონური დიეტა გამოირჩევა აუცილებელი საკვები ნივთიერებების სიმდიდრით. ამ დროს ორგანიზმი იღებს ბოჭკოს, კალციუმს, კალიუმს, მაგნიუმს, რკინას და ვიტამინებს A, C და E.
ამ დიეტის უნიკალურობა ბოსტნეულის მომზადების მეთოდშია, რომელსაც ხშირად ადუღებენ დაშიში, ხმელი თევზისა და ზღვის ბოსტნეულისგან დამზადებულ წვნიანში. ის არა მარტო ამდიდრებს გემოს, არამედ ამცირებს ბოსტნეულის მოცულობას, რაც საშუალებას აძლევს ადამიანებს მიირთვან უფრო მეტი რაოდენობა და გაზარდონ საკვები ნივთიერებების მიღება.
გარდა ბოსტნეულისა, იაპონური დიეტა შეიცავს ზღვის მცენარეების და მწვანე ჩაის მნიშვნელოვან რაოდენობას, რომლებიც ცნობილია ანტიოქსიდანტების მაღალი შემცველობით. ეს კი კარგად მოქმედებს უჯრედების დაცვაზე.
აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას
ტრადიციული იაპონური დიეტის აქცენტი კეთდება ზღვის წყალმცენარეებზე, სოიაზე, ხილსა და ბოსტნეულზე. ორგანიზმი იღებს ხსნად და უხსნად ბოჭკოებს, რაც დადებითად აისახება საჭმლის მომნელებელ სისტემაზე.
უხსნადი ბოჭკო ამცირებს ყაბზობის რისკს, ხოლო ხსნადი ბოჭკო კვებავს ნაწლავებს სასარგებლო ბაქტერიებით და ზღუდავს მავნე მიკრობების ზრდას.
ასევე, ხილის და ბოსტნეულის მწნილის ჩართვა კვების რაციონში პრობიოტიკების შესანიშნავი წყაროა. ეს სასარგებლო მიკროორგანიზმები ხელს უწყობენ ნაწლავის ჯანმრთელობას და ამცირებს შებერილობას, ყაბზობის და დიარეის რისკს.
კარგია ქრონიკული დაავადებების სამკურნალოდ
იაპონური დიეტის დროს ადამიანი მიირთმევს თევზს, ზღვის მცენარეებს, მწვანე ჩაის, სოიას, ხილსა და ბოსტნეულს. ეს კი საბოლოოდ დადებითად მოქმედებს გულის დაავადებებზე და II ტიპის დიაბეტზე.
კვლევამ, რომელშიც მონაწილეობა მიიღო 33 მამაკაცმა, აჩვენა, რომ 6 კვირის განმავლობაში ტრადიციული იაპონური დიეტის დაცვამ გამოიწვია ტიპი 2 დიაბეტის რისკის ფაქტორების შემცირება და კარგი LDL ქოლესტერინის დონე.
რა ვჭამოთ და რას მოვერიდოთ
იაპონური დიეტა არ არის ძალიან შემზღუდველი და გარდა ზღვის პროდუქტების, ხილისა და ბოსტნეულისა, შესაძლებელია მცირე რაოდენობით კვერცხი, რძის პროდუქტები და ხორცი.
თუმცა, არსებობს საკვები, რომლის მიღებაც არ შეიძლება, მაგალითად ჩიფსები, პოპკორნი. ქვემოთ არის ჩამონათვალი რისი ჭამა შეგიძლიათ და რას უნდა აარიდოთ თავი თუ ტრადიციულ იაპონურ დიეტაზე გადასვლა გსურთ.
შეგიძლიათ მიირთვათ:
- ყველა სახის თევზი და ზღვის პროდუქტები.
- ედამამი, ტოფუ, სოიას სოუსი.
- ნედლი ან ჩამწნილებული ხილი და ორთქლზე მოხარშული ბოსტნეული.
- ლაფშა და ორთქლზე მოხარშული.
- ცხელი მწვანე ჩაი და ცივი ქერის ჩაი.
რას უნდა მოერიდოთ:
- კარაქი, მარგარინი, რძე, ყველი, იოგურტი, ნაყინი.
- საქონლის, ღორის, ქათმის, ბატის ხორცი.
- კვერცხი, ცხიმებით მდიდარი სოუსები, სამზარეულოს ზეთები.
- ცომეული, დამუშავებული ან შაქრიანი საკვები.
ქვემოთ მოცემულია იაპონური დიეტის 3 დღის მენიუს მაგალითი.
| დღე | საუზმე | სადილი | ვახშამი |
|---|---|---|---|
| I დღე | ორთქლზე მოხარშული ბრინჯი და ზღვის მცენარეების სალათა | შემწვარი თინუსი, კალის სალათა და მოხარშული ბოსტნეული | უდონის ატრიის წვნიანი და ბოსტნეულის მარინადი |
| II დღე | მისოს წვნიანი და ორთქლზე მოხარშული ბრინჯი | ზღვის მცენარეები, ბრინჯი და ბოსტნეულის სალათა | სუში, ზღვის მცენარეების სალათა, ედამამი |
| III დღე | კრევეტები და ბოსტნეულის მწნილი | ბრინჯი და ორთქლზე მოხარშული ბოსტნეული | მისოს წვნიანი და ორაგული |
შეჯამება
ტრადიციული იაპონური დიეტა ფოკუსირებულია მინიმალურად დამუშავებულ საკვებზე და აქცენტი კეთდება ზღვის პროდუქტებზე, ხილსა და ბოსტნეულზე. კვების ამ სტილმა შეიძლება გააუმჯობესოს საჭმლის მონელება, ხელი შეუწყოს წონის მართვას, სიცოცხლის ხანგრძლივობას და დაიცვას ორგანიზმი სხვადასხვა დაავადებისგან.
