ოკინავას დიეტა: კვების იაპონური სტილი

ოკინავა ცნობილია როგორც ლურჯი ზონა და ამ ზონებში მცხოვრები ადამიანები ცოცხლობენ დიდხანს სხვა მოსახლეობასთან შედარებით.

სიცოცხლის ხანგრძლივობა იხსნება გენეტიკით, გარემოთი და ცხოვრების წესით. თუმცა, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის კვების წესი და დიეტა.

ამ სტატიაში განხილულია ოკინავას დიეტა – მისი მახასიათებლები, დადებითი და უარყოფითი მხარეები.

რა არის ოკინავას დიეტა

ოკინავას დიეტა არის ამ კუნძულზე მცხოვრები ადამიანების კვების ტრადიციული წესი. ამ უნიკალურ დიეტასა და ცხოვრების წესს მიაწერენ მათი სიცოცხლის ხანგრძლივობას.

ტრადიციულად ეს დიეტა დაბალკალორიული, ცხიმიანი და ნახშირწყლებით მდიდარია. მისი რაციონი შედგება ბოსტნეულის და სოიას პროდუქტებისგან, თუმცა ზოგჯერ მოიცავს ბრინჯს, ღორის ხორცს და თევზს.

ბოლო წლებში საკვების წარმოებისა და დიეტური ჩვევების მოდერნიზაციამ გამოიწვია ოკინავას დიეტის მაკროელემენტების შემცველობის ცვლილება. თანამედროვე ტიპი უფრო მეტ ცილას და ცხიმს შეიცავს.

ასევე, არსებობს იაპონური დიეტა და ოკინავას ვერსიას მრავალი საერთო აქვს ტრადიციულ დიეტასთან.

რისი ჭამა შეიძლება

ამ დიეტის ბევრი სარგებელი შეიძლება მიეკუთვნებოდეს მის მდიდარ მარაგს მთლიანი, მკვებავი ნივთიერებებით, მაღალი ანტიოქსიდანტური საკვებით.

სხვა იაპონელებისგან განსხვავებით, ოკინავას მკვიდრნი ძალიან ცოტა ბრინჯს მოიხმარენ. სამაგიეროდ, მათი კალორიების ძირითადი წყარო არის ტკბილი კარტოფილი, რასაც მოჰყვება მთელი მარცვლეული, პარკოსნები და ბოჭკოთი მდიდარი ბოსტნეული.

ტრადიციული ოკინავას დიეტის ძირითადი საკვებია:

• ბოსტნეული (58–60%): ტკბილი კარტოფილი, ზღვის მცენარეები, კომბოსტო, სტაფილო, გოგრა.
• მარცვლეული (33%): ფეტვი, ხორბალი, ბრინჯი, ლაფშა.
• სოიას საკვები (5%): ტოფუ, მისო, ნატო და ედამამი.
• ხორცი და ზღვის პროდუქტები (1–2%): უმეტესად თეთრი თევზი, ზღვის პროდუქტები და ზოგჯერ ღორის ხორცი.
• სხვა (1%): ალკოჰოლი, ჩაი, სანელებლები და დაში.

რისი ჭამა არ შეიძლება

ამავდროულად, ოკინავას დიეტა საკმაოდ შემზღუდველია სხვა ცნობილ დიეტებთან შედარებით.

ოკინავას გეოგრაფიის და ადგილმდებარეობის გამო, მრავალფეროვანი საკვები არ იყო ხელმისაწვდომი მისი ისტორიის დიდი ნაწილის განმავლობაში.

ამ დიეტის დასაცავად, სასურველია შეიზღუდოს საკვების შემდეგი ჯგუფები:

• ხორცი: საქონლის ხორცი, ფრინველი და გადამუშავებული პროდუქტები, როგორიცაა ბეკონი, ლორი, სალამი.
• ცხოველური პროდუქტები: კვერცხი და რძის პროდუქტები.
• დამუშავებული საკვები: რაფინირებული შაქარი, მარცვლეული, სნექები და დამუშავებული კულინარიული ზეთები.
• პარკოსნები: პარკოსნების უმეტესობა, სოიას გარდა.
• სხვა საკვები: ხილის უმეტესობა, თხილეული.

დადებითი მხარეები

ოკინავას დიეტას აქვს მრავალი სარგებელი ჯანმრთელობისთვის, რაც გამოწვეულია ანტიოქსიდანტებით მდიდარი და ზოგადად, მაღალი ხარისხის საკვებით.

ხანგრძლივი სიცოცხლე

ოკინავაზე ცხოვრობს ყველაზე მეტი 100 წელს გადაცილებული ადამიანი. თუმცა, დიეტის გარდა ხანგრძლივ სიცოცხლეზე გავლენას ახდენს გენეტიკა, გარემო და ცხოვრების წესი.

დიეტა ძირითადად მცენარეზეა დაფუძნებული, მდიდარია ანტიოქსიდანტებითა და ანთების საწინააღმდეგო თვისებებით, რაც ხელს უწყობს დაბერების შენელებას უჯრედული დაზიანების შემცირებით.

ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ კალორიებით შეზღუდულმა, დაბალი ცილების შემცველმა დიეტამ შეიძლება ხელი შეუწყოს სიცოცხლის ხანგრძლივობას ცილოვან, დასავლურ დიეტებთან შედარებით.

ქრონიკული დაავადების რისკის შემცირება

გარდა ამისა, ოკინავას მაცხოვრებლებში ნაკლებია ქრონიკულ დაავადებები – გულის დაავადება, კიბო და დიაბეტი. მათი დიეტის ძირითადი კომპონენტია ტკბილი კარტოფილი, რომელიც ორგანიზმს ამდიდრებს კალციუმით, კალიუმით და ვიტამინებით A და C.

დაბალი გლიკემიური ინდექსით, ტკბილი კარტოფილი ხელს უწყობს სისხლში შაქრის დონის სტაბილურ შენარჩუნებას და ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე ჯანსაღ საკვებად.

დიეტა ასევე შეიცავს კაროტინოიდით მდიდარ ბოსტნეულს და სოიაზე დაფუძნებულ საკვებს. კაროტინოიდები ხელს უშლიან გულის დაავადებებსა და II ტიპი დიაბეტს.

უარყოფითი მხარეები

მიუხედავად ამ ყველაფრისა, როგორც ყველა დიეტის შემთხვევაში, ოკინავას დიეტასაც გააჩნია გარკვეული უარყოფითი მხარეები.

შემზღუდველობა

ეს დიეტა გამორიცხავს საკვების გარკვეულ ჯგუფებს, რამაც შეიძლება გაართულოს მისი დაცვა და შეიძლება შეზღუდოს მნიშვნელოვანი საკვები ნივთიერებები.

დიეტა შეიცავს მცირე რაოდენობით ხილს, თხილს და რძის პროდუქტებს, რომლებიც ბოჭკოს, ვიტამინებისა და ანტიოქსიდანტების შესანიშნავი წყაროა.

ამ საკვების თავიდან აცილებამ შეიძლება შეზღუდოს ძირითადი საკვები ნივთიერებები, თუ ისინი არ ჩანაცვლდება.

ნატრიუმის მაღალი შემცველობა

ოკინავას დიეტის კიდევ ერთი მინუსი არის ნატრიუმის მაღალი შემცველობა. ეს კი შეიძლება არ იყოს კარგი მაღალი წნევის მქონე ადამიანებისთვის.

ამერიკის გულის ასოციაცია გვირჩევს ნატრიუმის შეზღუდვას 1500 მგ-მდე დღეში მაღალი წნევის მქონე ადამიანებისთვის და 2300 მგ ნორმალური დონის მქონე ადამიანებისთვის.

თუმცა, დიეტა მდიდარია კალიუმით, რომელიც ხელს უწყობს არტერიული წნევის შემცირებას ზედმეტი სითხის მოცილებით. თუ გსურთ სცადოთ ეს დიეტა, მაგრამ გჭირდებათ ნატრიუმის შეზღუდვა, მოერიდეთ ნატრიუმის შემცველ საკვებს.

შეჯამება

ოკინავას დიეტა, რომელიც დაფუძნებულია იაპონიის კუნძულის კვებით ჩვევებზე, მოიცავს საკვები ნივთიერებებით მდიდარ ბოსტნეულს და ჯანსაღ ცილებს, ხოლო ამცირებს ცხიმოვან და დამუშავებული საკვების მიღებას. მან შეიძლება გაახანგრძლივოს სიცოცხლე, მაგრამ არის შემზღუდველი და ნატრიუმით გაჯერებული.